روغن موتور مایه حیات خودروها می باشد، بدون وجود آن موتور خودرو از کار میافتد. وظیفه اصلی روغن موتور خودرو روان سازی و جلوگیری از اصطکاک اجزای متحرک موتور و هم چنین جلوگیری از فرسودگی می باشد. وقتی موتور خودرو شروع به کار می کند روغن موتور هم شروع به تجزیه شدن می کند تا جایی که سطح آن کاهش می یابد و چراغ چک روشن می شود و صدای فعالیت موتور خودرو نیز تغییر می کند. قبل از دیدن این نشانه ها باید نسبت به تعویض روغن موتور خودرو اقدام کنیم.
بهترین زمان برای تعویض روغن موتور خودرو
اغلب سازندگان خودرو توصیه میکنند در خودروهای بنزینی با تکنولوژی روز دنیا هر ۱۲۰۰۰ هزار کیلومتر (۷۵۰۰ مایل)، یا هر سال یک بار، باید تعویض روغن شوند. البته شرایط ذکر شده در مورد کارکرد خودرو در حالت معمولی است و در شرایط سخت کارکرد قضیه کاملا فرق می‌کند.
برای تعویض روغن موتور و فیلتر روغن، زمان مناسب تعویض روغن موتور خودرو به مسافت طی شده توسط خودرو و زمان ماندگی روغن در داخل کارتر موتور بستگی دارد؛ زیرا تغییرات خواص روغن موتور، به مقدار کارکرد موتور و به مدت زمانی که روغن در موتور بوده است، بستگی زیادی دارد. البته موارد خاص مثل استارت زدن زیاد در هوای سرد یا حرکت زیاد در مسیرهای پر ترافیک، مدت زمان تعویض روغن موتور و فیلتر روغن را جلوتر می‌اندازد. شما می توانید برای تعویض روغن خودرو خود از خدمات مکانیک سیار سعادت امداد بهرمند شوید.
نحوه تعویض روغن موتور خودرو
ابتدا موتور خودرو را خاموش کنید، روی یک سطح صاف و بدون شیب پارک کنید و مطمئن شوید که موتور برای حداقل ۵ دقیقه خاموش بوده باشد. سپس کاپوت را باز کنید و میله تراز روغن را برداشته و توسط یک پارچه تمیز روغن آن را پاک کنید. سپس به آرامی میله تراز را تا انتها در مخزن فرو کنید و آن را دوباره بیرون بیاورید. سطح روغن باید بین خطوط مشخص شده‌ی میله تراز باشد. اگر سطح روغن به علامت پایین میله نزدیک بود، نیاز است که روغن خودرو را بیشتر کنید. برای این کار، سرپوش فیلتر را بردارید. مقداری روغن در آن بریزید و منتظر بمانید تا به انتهای موتور برسد. سپس دوباره سطح روغن را بسنجید؛ دقت کنید که بیش از حد روغن درون آن نریزید.
چرا باید سطح روغن را ارزیابی کنیم؟
روغن برای موتور، مثل خون برای بدن انسان است؛ موتور بدون وجود آن نمی تواند فعالیت کند. روغن موتور مثل بالشی که بین اجزای متحرک موتور قرار می‌گیرد و مانع برخورد آنها با یکدیگر میشود و فرسودگی یا پاره شدن قطعات موتور جلوگیری می‌کند.
وظیفه روغن موتور خودرو
روغن موتور وظیفه روان‌سازی، محافظت، تمیز نگه‌داشتن و خنک کردن موتور را بر عهده دارد. علاوه بر آن روغن موتور موجب اصطکاک قطعات میشود. همچنین روغن موتور به انتقال حرارت از درون موتور به بیرون آن کمک می‌کند تا دمای فعالیت موتور، ایده‌آل بماند.
سیاه شدن روغن نشان دهنده زمان تعویض روغن است؟
بسیاری تصور میکنند که سیاه شدن روغن دلیل خراب شدن آن است. در صورتیکه عکس آن صادق است! یعنی اگر در یک دستگاه سالم روغن پس از مدتی استفاده سیاه نشد نیاز به تعویض دارد. در یک موتور سالم زود سیاه شدن روغن به علت خاصیت پاکنندگی روغن موتور است. در واقع ماده افزودنی پاک کننده در روغن موتور، دوده حاصل از احتراق را در خود به صورت معلق نگه می دارد و طبعا سیاه می شود.
چند نکته در مورد روغن موتور خودرو
روغن های موتور با سطح کارآیی پایین تر به هیچ وجه نباید برای موتورهای با تکنولوژی بالاتر استفاده گردد. در مورد استفاده از روغن های با سطح کیفی بالاتر برای موتورهای قدیمی تر نیز بایستی جانب احتیاط را رعایت کرد و در صورت لزوم تفاوت سطوح از یک درجه بیشتر نباشد.
اختلاط دو نوع روغن موتور غیرهمنام و یا با دو سطح کیفی متفاوت دارای اثرات نامشخصی بوده و به هیچ وجه توصیه نمی گردد. دلیل این موضوع تاثیر متقابل مواد افزودنی بعضا متفاوت موجود در روغن ها بر روی یکدیگر و ایراد صدمات شدید به موتور می باشد. با توجه به عوامل گوناگون از قبیل کیفیت سوخت، شرایط آب و هوایی، ترافیک، نوع رانندگی و بسیاری موارد دیگر؛ کیلومتر کارکرد ذکر شده برای روغن موتور عموما قابل حصول نبوده و تعویض روغن قبل از رسیدن به حداکثر زمان کارکرد، توصیه می گردد.
هنگام تعویض روغن موتور خودرو، بهتر است فیلتر روغن نیز عوض شود. تعویض روغن با استفاده از دستگاه های مکش که از بالای موتور، روغن را تخلیه می نمایند چندان مفید نمی باشد. به دلیل تجمع رسوبات و آلودگی ها در کف کارتر روغن، تخلیه از انتهای کارتر موجب خروج بیشتر لجن و سایر آلاینده ها خواهد شد. متوسط زمان تعویض روغن در کشورهای پیشرفته صنعتی ۱۳۰۰۰ کیلومتر و برای کشور ما، ایران، این رقم حدود ۳۰۰۰ کیلومتر می باشد.
عوامل موثر در مدت کارکرد روغن موتور:
شرایط کار دستگاه و موتور آن
کیفیت مکانیکی موتور به ویژه سیستم سوخت رسانی و انژکتورها و نیز وضیعت برق آن
کیفیت روغن موتور و سوخت مصرفی
کیفیت فیلترهای هوا و روغن
نوع و مدل و سال ساخت موتور و خودرو
مدت زمانی که روغن در کارتر می ماند
